سنگ مثانه كريستال كوچكي است كه در ادرار تشكيل مي شود.اين سنگ ها سخت هستند ،در مثانه گير مي افتند و مي توانند اشكال و اندازه هاي مختلفي داشته باشد.اين سنگها در مردان شايع تر است.

علائم سنگ مثانه:

احساس فشار يا درد شكم

ادرار كدر يا تيره

وجود خون در ادرار

احساس تكرر ادرار يا درد موقع ادرار كردن

مشكل در ادرار كردن ،قطع و وصل شدن جريان ادرار

از دست دادن كنترل ادرار

احساس درد در آلت تناسلي

علائم عفونت ادراري ،شامل تب ،درد هنگام ادرار كردن ،اضطرار و تكرر ادرار

همه افراد مبتلا علامت دار نيستند،علائم به دنبال حركت سنگ و يا بستن مجراي خروج ادرار به وسيله سنگ ايجاد مي شود.

سنگ مثانه چگونه بوجود مي آيد:

سنگ مثانه به دنبال تجمع مواد معدني در ادرار بوجود مي آيد .رايج ترين مواردي كه مي توانند منجر به ايجاد سنگ مثانه شوند،عبارتند از:

بزرگي پروستات

انسداد مجراي ادراري

ديورتيكول مثانه (بيرون زدگي مخاط مثانه از محل ضعف ديواره مثانه)

عفونت ادراري

برخورد اشعه به ناحيه لگن

آسيب عصبي(اعصاب مثانه)

جراحي روي مثانه

سيستوسل (كه در زنان به دنبال ضعف و افتادگي ديواره مثانه و افزايش فشار لگن ايجاد مي شود)

عدم تخليه كامل ادرار

ادرار اسيدي(بيش از حد معمول )،ادرار بيش از حد غليظ و وجود جسم خارجي در ادرار نيز مي تواند موجب تشكيل سنگ مثانه شود.

سنگ كليه همان سنگ مثانه نيست ،سنگهاي كليه هميشه هميشه به خودي خود دفع نمي شوند اما اگر در مثانه گرفتار شوند ،مي توانند سنگهاي جديد نيز تشكيل دهند.

سنگ مثانه چگونه تشخيص داده مي شود:

در صورتيكه علائم مشكوك به سنگ مثانه داريد ،به پزشك مراجعه كنيد.پزشك براي شما معاينه فيزيكي انجام مي دهد.براي مثال با فشار دادن مثانه شما وجود درد در شما را بررسي مي كند.همچنين ممكن است پزشك در مردان ،براي بررسي وضعيت و بزرگي پروستات،معاينه انگشتي مقعد نيز انجام دهد.ساير بررسي ها عبارتند از:

تست ادرار : نمونه گيري بايد بصورت استريل انجام شود تا آلودگي باكتريايي خارجي ايجاد نشود.

تصويربرداري از لگن : عكس ساده،سي تي اسكن،سونوگرافي

تصويربرداري از مجراي ادراري (سي تي اسكن ) : ممكن است براي بررسي بهتر مجاري ،از تزريق وريدي مواد حاجب رنگي نيز استفاده شود.

سيستوسكوپي : وارد كردن يك لوله باريك انعطاف پذير كه يك دوربين كوچك به آن متصل است به مجراي ادراري هنگام ادرار كردن .

آيا سنگ مثانه قابل پيشگيري است:

موارد متعددي وجود دارد كه مي تواند به پيشگيري از سنگ مثانه كمك كند:

درمان عفونت ادراري

مراجعه به پزشك براي رفع ساير علل ايجاد سنگ مثانه

حفظ سلامت،نوشيدن مقدار كافي آب،اجتناب از مصرف غذاهاي با چربي،شكر و نمك زياد

سيگار نكشيدن

اجتناب از مصرف داروهاي غيرمجاز

مراجه سريع به پزشك در صورت مشاهده علائم

درمان سنگ مثانه :

بعضي از سنگ هاي مثانه (سنگ هاي كوچك )به خودي خود ،به هنگام ادرار كردن دفع مي شوند.البته ممكن است دفع آنها همراه درد شديد نيز باشد.

مصرف روزانه حداقل 6 تا 8 ليوان آب به منظور افزايش حجم ادرار ،توصيه مي شود.در اكثر موارد اين اتفاق رخ نمي دهد و لازم است تا پزشك سنگ را خارج كند.

معمول ترين روش استفاده از سيستوسكوپ است،پزشك سيستوسكوپ را از مسير مجراي ادراري وارد مثانه مي كند و به كمك دوربين ،سنگ را تشخيص مي دهد .

سپس پزشك به كمك ليزر يا امواج فرا صوت سنگ را به قطعات كوچكتر خرد مي كند تا اين خرده سنگها از طريق ادرار دفع شوند.

در صورتيكه اندازه سنگ بسيار بزرگ باشد،ممكن است نياز به جراحي باشد.براي انجام جراحي،بي حسي يا بيهوشي لازم است و سپس پزشك برش كوچكي در نزديكي لگن ايجاد مي كند تا بتواند سنگ را خارج كند.انجام جراحي ممكن است نياز به بستري در بيمارستان نيز داشته باشد.

زندگي كردن با سنگ مثانه :

پس از جراحي ،پزشك بررسي مي كند تا مطمئن شود تمام سنگ ها خارج شده است.حتي ممكن است براي بررسي بيشتر مجداا از تست هاي لازم استفاده كند.همچنين ممكن است پزشك داروهاي براي جلوگيري از ايجاد عفونت تجويز كند.

ممكن است پزشك اقدام به درمان علت زمينه اي ايجاد سنگ بكند،براي مثال اگر پزشك متوجه وجود توده اي در مثانه شود،بررسي هاي بيشتري براي وجود سرطان انجام مي دهد.

در حال حاضر توصيه هاي باليني آكادمي پزشكان خانواده امريكا شامل غربالگري روتين براي سرطان مثانه نمي شود. اگر سنگ مثانه بدون درمان رها شود،مي تواند موجب آسيب هاي طولاني مدت نظير عفونتهاي ادراري مكرر و يا آسيب به كليه ،مثانه و مجراي ادراري شود.