کلیه ها دو عضو لوبیایی شکل هستند که در ناحیه پهلو ها قرار دارند.کلیه ها وظایف متعددی را در بدن انجام می دهند از قبیل : کنترل آب بدن و دفع سموم و مواد زائد از خون، کمک به تنظیم فشار خون وکمک به خون سازی.

نارسایی کلیوی هنگامی به وجود می آید که کلیه ها نتوانند فراورده های زائد را دفع نمایند و یا کارکرد های تنظیم کننده را اعمال نمایند.

موادی که در حالت طبیعی از ادرار دفع می شوند در بدن تجمع می یابند و موجب به هم خوردن تعادل و املاح بدن می شوند.

در مراحل ابتدایی این بیماری و ممکن است هیچ علامت و نشانه ای وجود نداشته باشد.تنها راه اطمینان از وجود بیماری ، انجام آزمایش خون و ادرار است ، یا تشخیص زود رس ممکن است بتوان با دارو و تغیراتی در شیوه زندگی مانند ، دقت در نوع تغذیه ، بیماری را کنترل کرد.

علائم اختلال در عملكرد كليه:

1)کاهش میزان دفع ادرار: اگر چه گاهی اوقات میزان دفع ادرار طبیعی باشد.

2)احتباس مایعات در بدن که باعث ورم پاها میشود.

3)خواب آلودگی

4)خستگی

5)تهوع و استفراغ

گاهی نارسایی حاد کلیه باعث دائمی کلیه می شود.دراین صورت بیمار نیاز به دیالیز یا پیوند کلیه خواهد شد.

نارسایی مزمن کلیه

نارسایی مزمن کلیه به حالتی گفته می شود که کلیه ها دیگر قادر به عملکرد طبیعی و دفع مواد وسموم از طریق ادرار نیستند ،در نتیجه، مواد سمی در خون تجمع یافته و سبب بروز اختلالات جدی می شوند.

عوامل خطر مستعد کننده به نارسایی مزمن کلیه:

دیابت

فشار خون بالا

چاقی

سابقه ی خانوداگی ، سن بالا، مصرف سیگار

بیماری های دفع پروتئین

سنگ های ادراری

کلیه های پلی کستیک

پیامند های ناشی از بیماری مزمن کلیه یا : CKD

1)تورم دست ها و پاها به علت تجمع آب در بدن

2) التهاب پرده اطراف قلب

3) بالا رفتن ناگهانی سطح پتاسیم خون که ممکن است با ایجاد اختلال در کار قلب موجب مرگ شود

4) کاهش استحکام استخوان ها و افزایش خطر شکستگی

5)تضعیف سیستم ایمنی و احتمال سرایت بیشتر عفونت ها

6)سوء تغذیه، بی اشتهایی، خواب آلودگی، تهوع و استفراغ

7) افسردگی و کم شدن کیفیت زندگی

8)مرگ زودرس

اقدامات لازم برای بیماری مبتلا به نارسایی مزمن کلیه:

*جلوگیری از پیش رفت نارسایی مزمن فرض کلیه دقیق فشار خون ، کنترل دقیق قند خون ، کنترل مناسب چربی های خون ، پرهیز از مواد مضر برای کلیه ها و قطع سیگار

*شناسایی عوامل نارسایی مزمن کلیه و درمان آن ها.

* شناسایی و درمان علائم و عوارض نارسایی مزمن کلیه و استفاده از اقدامات جایگزینی مثل دیالیز و پیوند کلیه

توصیه های تغذیه ای:

محدودیت دریافت سدیم، پتاسیم، و فسفر: به دلیل اختلال عملکرد کلیه ها و دفع مواد زائد خون ، باید به دریافت سدیم ،پتاسیم و فسفر توجه نموده و رژیم غذایی دقیقی زیر نظر پزشکان تغذیه رعایت نمایند.

*محدودیت مصرف نمک :پرهیز از مصرف غذاهای پر نمک مانند خیار شور ترشی شور ، غذاهای نمک سور شده ، غذاهای دودی، رب و سس گوجه، دوغ شور، غذاهای آماده و کنسرو شده ،سوسیس و کالباس و ...

*حبوبات مانند نخود ولوبیا حاوی مقدار زیادی پتاسیم هستند و بهتر است به شکل محدود استفاده شوند.

*گوشت مصرفی باید کاملا صاف بوده وچربی آن گرفته شود.مرغ و ماهی نیز باید بدون پوست مصرف شوند.

*استفاده از لبنیات کم چرب

*از مصرف روغن ها و چربی های جامد پرهیز نمایید.

*برخی از سبزی های کم پتاسیم که در رژیم غذایی مبتلایان به نارسایی مزمن کلیه می توان استفاده نمود عبارتند از: خیار، جوانه ی حبوبات ،کاهو ، کلم، کلم بروکلی ، پیاز ، لوبیا سبز، فلفل سبز ، کدو سبز، شلغم ، هویج ، ریواس، قارچ تازه و کرفس خام

*برخی از میوه های کم پتاسیم که در رژیم غذایی مبتلایان به نارسایی مزمن کلیه می توان استفاده کردعبارتند از: سیب ، نارنگی ،لیمو، انگور ، گریب فروت ، گیلاس ، توت فرنگی ، هلو ، آناناس ، هندوانه و تمشک