برونشيت حاد نوعي عفونت ويروسي واگيردار است كه موجب التهاب مجاري هوايي مي شود.مجاري هوايي هوا را از حنجره به ريه ها منتقل مي كنند.درگيري عفوني مجاري هوايي موجب تورم آنها مي شود و در سطح داخلي آنها ،موكوس(مايع غليظ و چسبناك كه در سطح مخاطات وجود دارد) بيشتري تشكيل مي شود،در نتيجه مجاري هوايي تنگ شده و اين امر موجب سخت شدن نفس كشيدن براي بيمكار مي شود.

دو نوع برونشيت وجود دارد:

حاد و مزمن (دقت كنيد كلمه حاد به معني شديد نيست ،بلكه به معني بيماري است كه اخيرا شروع شده است)

برونشيت مزمن،طولاني مدت است و مي تواند بارها عود كند.اين نوع برونشيت بعلت تحريك مداوم مجاري هوايي مثلا بدنبال مصرف سيگار ايجاد مي شود.

در مقابل برونشيت حاد،فقط براي مدت كوتاهي طول مي كشد.اكثر بيماران در طول چند روز بهبود پيدا مي كنند ،هر چند ممكن است سرفه براي چند هفته باقي بماند.

علائم برونشيت حاد:

علائم برونشيت حاد شامل موارد زير مي باشد:

احساس احتقان يا فشار روي قفسه سينه

سرفه همراه با خلط شفاف،زرد يا سبز رنگ

شنيدن صداي ويز در ريه (اين صدا نوعي صداي بازدمي است كه به دنبال تنگي مجاري هوايي شنيده مي شود)

گلودرد

تب

لرز

بدن درد

سرفه ممكن است براي چند هفته يا حتي بيشتر باقي بماند زيرا بهبودي و ترميم كامل التهاب مجاري هوايي مدتي طول مي كشد.سرفه اي كه مدت طولاني تري باقي بماند ،مي تواند نشانه مشكل ديگري نظير آسم يا عفونت ريه باشد.

برونشيت حاد چگونه بوجود مي آيد:

برونشيت حاد در اكثر موارد بعلت ايتلا به بيماري ويروسي واگيردار ايجاد مي شود،همان ويروس هايي كه باعث ابتلا به سرماخوردگي مي شوند، مي توانند موجب ابتلا به برونشيت حاد هم شوند.

در ابتدا ويروس بيني ،سينوس ها و گلو را درگير مي كند .سپس عفونت به مخاط مجاري هوايي گسترش مي يابد.بدنبال مبارزه سيستم با ويروس ،التهاب و تورم مجاري هوايي ايجاد شده و توليد موكوس افزايش مي يابد.

ويروس هاي عامل برونشيت حاد مي توانند از طريق تنفس يا تماس پوستي انتقال يابند.در صورتيكه ارتباط نزديكي با فرد مبتلا به سرماخوردگي يا برونشيت حاد داشته باشيد ،در خطر بالاتري براي ابتلا به ويروس نيز قرار داريد.

علل كمتر شناخته شده برونشيت حاد:

عفونت باكتريايي يا قارچي

تماس با محرك ها ،نظير سيگار،گرد و غبار و دود.در صورتيكه مجاري هوايي قبلا آسيب ديده باشند،خطر ابتلا بيشتر هم خواهد بود.

ابتلا به ريفلاكس معده به مري (GERD) از علل سوزش سردل،در صورتيكه بدنبال اين بيماري اسيد معده وارد مجاري هوايي شود ،مي تواند ايجاد برونشيت حاد كند.

برونشيت حاد چگونه تشخيص داده مي شود:

پزشك شما مي تواند ابتلا به برونشيت حاد را تاييد كند.او در ابتدا شرح حال كاملي از علائم شما گرفته و سپس از معاينه فيزيكي كمك مي گيرد.بخشي از معاينه فيزيكي ،گوش دادن به صداي تنفسي با گوشي پزشكي است.در نهايت ممكن است براي مشاهده ريه ها،درخواست عكس قفسه سينه نيز داده مي شود تا ابتلا به عفونت ريه مورد بررسي قرار گيرد.

آبا مي توان از ابتلا به برونشيت حاد جلوگيري كرد:

با كمك به حفظ سلامتي و جلوگيري از ابتلا به ويروس ها و ساير عوامل بيماري زا ،مي توان از ابتلا به برونشيت حاد نيز پيشگيري كرد.در مواقع لازم و به صورت متناوب دستان خود را بشوييد تا ويروس هاي مسري را از بين ببرند.

در صورتيكه سيگار مي كشيد ،بهترين راه مقابله با برونشيت حاد ،ترك سيگار است.سيگار كشيدن به مخاط مجاري هوايي آسيب مي زند و خطر ابتلا به عفونت را افزايش مي دهد.سيگار كشيدن هم چنين فرايند ترميم و بهبودي را نيز به تاخير مي اندازد.

ساير اقدامي كه براي پيشگيري از ابتلا به برونشيت حاد مي توان انجام داد ،عبارتند از:

در هنگام استفتده از مواد محرك مانند رنگها ،پاك كننده ها و لاكها ،از ماسك استفاده كنيد.

هر سال واكسن آنفولانزا بزنيد.

از پزشك خود در مورد لزوم دريافت واكسن براي عوامل عفونت ريه بپرسيد،خصوصا اگر بالي 60 سال سن داريد.

درمان برونشيت حاد:

بيشتر موارد برونشيت حاد به علت درگيري ويروسي ايجاد مي شود،در نتيجه مصرف آنتي بيوتيكها كمكي نمي كند و لازم است تا عفونت دوره خود را طي كند.تقريبا در همه موارد ،عفونت خود به خود بهبود مي يابد ،در نتيجه درمان هاي خانگي روي كاهش علائم(و نه درمان) تمركز دارند:

مايعات كافي مصرف كنيد اما از مصرف كافئين و الكل خودداري كنيد.

به اندازه كافي استراحت كنيد.

از داروهاي ضد درد بدون نسخه با هدف كاهش التهاب،درد و تب استفاده كنيد.مثلا مي توانيد از استامينوفن يا ايبوپروفن استفاده كنيد.هرگز به يك كودك آسپرين ندهيد ،زيرا ممكن است باعث ايجاد يك بيماري بنام سندرون ري (REYE) شود كه مشكلات كبدي و مغزي ايجاد مي كند.

رطوبت منزل خود را افزايش دهيد يا از دستگاه بخور استفاده كنيد .

تعدادي داروي بدون نسخه ضد سرفه هم وجود دارند كه به خروج و نرم شدن موكوس (خلط) كمك مي كنند.از اين دسته براي مثال مي توان داروي گايفنزين (GUAINFENESIN) را نام برد.

سرفه هاي حاوي خلط را نگه نداريد(خلط خود را تخليه كنيد) ،اين سرفه ها كمك مي كنند تا موكوس از مجاري هوايي شما پاك شود. اگر سيگار مي كشيد بايد ترك كنيد،اين اقدام به بهبودي سريعتر مجاري هوايي شما كمك مي كند.

برخي از افراد مبتلا به برونشيت حاد نياز به دريافت داروهاي استنشاقي دارند.ممكن است در صورتي كه در هنگام بازدم،صداي خس خس سينه يا ويز داريد،نياز به مصرف اين داروها داشته باشيد.اين داروها به باز شدن مجاري هوايي و دفع خلط كمك مي كنند.معمولا اين داروها با كمك اسپري مخصوص استنشاقي (inhaler) استفاده مي شوند. اين وسيله دارو را بطور مستقيم به مجاري هوايي شما اسپري مي كند.پزشك شما تصميم مي گيرد كه آيا اين درمان براي شما مناسب است يا نه ؟

در نظر داشته باشيد در صورتيكه پزشك به تشخيص عفونت باكتريايي و ايجاد برونشيت حاد برسد،مي تواند براي شما آنتي بيوتيك تجويز كند.

زندگي كردن با برونشيت حاد:

بيشتر موارد ابتلا به برونشيت حاد طي 7 تا 10 روز خودبخود بخبود مي يابد.

اما در موارد زير لازم است تا به پزشك مراجعه كنيد:

داشتن ويز ،خس خس سينه و سرفه براي بيش از 2 هفته خصوصا در هنگام شب كه دراز مي كشيد يا در مواقعي كه در حال فعاليت هستيد.

داشتن سرفه براي بيش از 2 هفته همرا با خلط يا مايع بد طعم كه از پايين وارد دهان مي شود.اين علائم مي تواند نشانه ابتلا به ريفلاكس معده به مري (بيماري GERD) باشد.

داشتن سرفه همرا با خلط ،احساس ضعف ،تب بالا و نفس هاي كوتاه ،اين علائم مي توانند نشانه ابتلا به عفونت ريوي باشد.

در فراد زير امكان ايجاد عوارض برونشيت حاد مانند ابتلا به عفونت ريه بيشتر است:

كودكان با سن پايين

افراد مسن

افراد مبتلا به آسم

افراد مبتلا به بيماري هاي ديگر مانند ديابت يا سرطان

افرادي كه عليه آنفولانزا ،عفونت ريه و سياه سرفه واكسينه نشده اند.