حمله قلبی زمانی رخ می‌دهد که خون به اندازه کافی در اختیار عضله قلب قرار نمی‌گیرد. این عارضه با نام انفارکتوس میوکارد قلبی (Myocardial infarction) نیز معرفی می‌شود و به طور ناگهانی فرد را درگیر می‌کند. حمله قلبی یک وضعیت اورژانسی است و اگر اقدامات درمانی به موقع انجام نشود، زندگی بیمار تهدید خواهد شد. هر چقدر اختلال خونرسانی به قلب مدت زمان بیشتری را به خود اختصاص دهد به همان میزان بر آسیب قلبی افزوده خواهد شد.

سکته قلبی چیست؟

به طور کلی سکته و حمله قلبی بجای یکدیگر استفاده می‌شوند. اگر بخواهیم کمی در مورد آنها دقیق‌تر شویم؛ باید گفت زمانی که عملکرد قلب به دلیل مشکلات الکتریکی دچار اختلال می‌شود، سکته قلبی رخ می‌دهد که منجر به ایست قلبی می‌شود، اما حمله قلبی معمولا به دلیل بروز مشکل در شریان‌های خون است. هر دو عارضه باعث آسیب به عضله قلب می‌شوند.

علائم سکته یا حمله قلبی

از نشانه‌های سکته قلبی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

درد در قفسه سینه (آنژین صدری(

تنگی نفس

احساس سرگیجه

سبکی سر

حالت تهوع

استفراغ

خس خس سینه و سرفه

عرق سرد

احساس شدید اضطراب که بیشتر شبیه حمله پانیک است.

علل بروز سکته قلبی

علت سکته قلبی، عمدتا مربوط به بیماری‌های عروق کرونر یا همان CHD است. در طی آن شریان‌های اصلی که وظیفه خونرسانی به قلب را برعهده دارند، دچار آسیب می‌شوند.این آسیب (آترواسکلروز) معمولا به دلیل افزایش سطح کلسترول خون و ایجاد پلاک، رخ می‌دهد. سیگار کشیدن، رژیم غذایی ناسالم، نداشتن فعالیت ورزشی منظم،سرماي شديد،سابقه خانوادگي، مصرف بیش از حد نوشیدنی‌های الکلی، فشار خون بالا و حتی دیابت از جمله دلایلی هستند که می‌توانند زمینه را برای بروز آترواسکلروز فراهم کنند.
دلیل سکته قلبی می‌تواند مربوط به لخته خون باشد. پلاک‌ها در ایجاد لخته خون نقش مهمی دارند. اگر آنها دچار ترکیدگی شوند، مواد شیمیایی حاصل از آنها می‌توانند منجر به لخته شدن خون شوند. با حرکت لخته به سمت قلب، خونرسانی دچار اختلال می‌شود و در نتیجه حمله قلبی رخ می‌دهد.

در صورت حمله قلبی چه کنیم؟

در صورت علائم بروز سکته قلبی بهتر است هر چه سریع‌تر اقدامات زیر را انجام دهید:

فورا با اورژانس تماس بگیرید. پرسنل اورژانس می‌توانند در راه رسیدن به بیمارستان درمان را شروع کنند.

انجام هرگونه فعالیت را متوقف کنید. در هر حالتی که برایتان راحت‌تر است، بنشینید یا دراز بکشید.

نیتروگلیسرین مصرف کنید. اگر از نیتروگلیسیرین استفاده می‌کنید، دوز نرمال آن را مصرف کنید.

آسپرین بخورید. اگر به مصرف آسپرین حساسیت ندارید، یک قرص ۳۲۵ گرمی یا دو قرص ۸۱ گرمی بخورید.

استراحت کنید و منتظر بمانید. تا زمانی که منتظر رسیدن کمک هستید، خونسردی خود را حفظ کنید.

فهرستی از داروهای خود را در کیف پول، دفترچه یادداشت و یا گوشی همراه ذخیره کنید.

روش های درمان حمله قلبی

درمان سکته قلب می‌تواند شامل تغییر سبک زندگی، داشتن رژيم غذایی، مصرف دارو و جراحی باشد. قبل از آن می‌خواهیم بدانیم آیا سکته قلبی خوب می‌شود یا نه؟ باید بدانید راهی برای درمان حمله قلبی وجود ندارد، شیوه‌های درمان تنها به کنترل بیماری کمک کرد و ریسک بازگشت بیماری را کاهش می‌دهند.

تغییر سبک زندگی

گاهی اوقات با ترک عادات اشتباه می‌توان به راحتی حمله قلبی را درمان کرد. از جمله عادات اشتباه می‌توان به مصرف دخانیات، رژیم غذایی پرچرب، نداشتن برنامه ورزشی منظم و مناسب، کنترل نکردن استرس و فشار‌های روحی و کنترل نکردن بیماری‌های زمینه‌ای اشاره کرد.

مصرف داروهای قلب

گاهی اوقات نیز در کنار تغییر سبک زندگی، مصرف داروهای شیمیایی توصیه خواهند شد. این داروها از ایجاد لخته خون جلوگیری کرده و باعث می‌شوند جریان خون حالت طبیعی داشته باشند. متخصص قلب معمولا از این روش برای درمان بیماری استفاده می‌‌کند.

جراحی قلب

در صورتیکه شدت آسیب زیاد باشد و تغییر سبک زندگی و مصرف دارو برای درمان بیماری کافی نباشد، جراحی قلب به عنوان راه‌حلی مناسب پیشنهاد می‌شود. جراحی می‌تواند به شکل‌های زیر انجام شود:

جراحی بای‌پس عروق کرونر (Coronary artery bypass surgery)

در این حالت جراح یک رگ خونی از قسمت دیگر بدن جدا کرده و به قلب پیوند می‌دهد. شریان مسدود شده و آسیب‌دیده از بدن خارج می‌‌شود.

آنژیوپلاستی (Angioplasty)‌ و استنت گذاری

برای این منظور جراح کاتتری همراه با یک بالون به قسمت باریک رگ وارد می‌کند. با باد کردن بالون، رسوبات چربی نیز از بین خواهد رفت. گاهی اوقات به منظور باز نگه داشتن رگ از استنت نیز استفاده می‌شود.

پیوند قلب

چنانچه قلب آسیب بسیار شدیدی دیده باشد، پیوند قلب به عنوان آخرین راه‌حل پیشنهاد خواهد شد.

پیشگیری از سکته قلبی

قبل از هر چیز باید بدانید، هیچ وقت برای پیشگیری از مشکلات قلبی دیر نیست. برای این منظور لازم است به این چند نکته توجه داشته باشید:

داروها را به طور منظم مصرف کنید؛ آنها از بروز حمله قلبی بعدی جلوگیری خواهند کرد. هرگز سرخود، داروها را قطع، کم و زیاد نکنید.

به طور مرتب با پزشک خود در ارتباط داشته باشید و چکاپ‌های توصیه‌شده را انجام دهید.
بیماری‌هایی مانند فشار خون بالا و دیابت زمینه را برای بروز ناراحتی‌های قلبی فراهم می‌کنند. سعی کنید چکاپ‌های دوره‌ای را انجام دهید تا این فاکتورها به طور مرتب بررسی شوند.

رژیم غذایی سالمی داشته باشید. رژیم غذایی کم چرب و پر فیبر می‌توانند به سلامتی سیستم قلبی و عروقی کمک کنند. این رژیم شامل غلات، میوه و سبزیجات تازه است.

اگر سیگاری هستید، بهتر است از همین لحظه تصمیم جدی برای ترک آن بگیرید. نمی‌توانید سیگار بکشید و انتظار داشته باشید حمله قلبی رخ ندهد. در سیگار سمومی وجود دارد که می‌توانند ارگان‌های مختلف بدن را تحت تاثیر قرار دهند.

اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید، لازم است برای کاهش وزن اقدام کنید.

داشتن برنامه ورزشی مناسب و منظم به طور موثری می‌تواند سلامتی سیستم قلبی و عروقی را تامین کند. از ساده‌ترین فعالیت‌های ورزشی می‌توان به پیاده‌روی اشاره کرد. قبل از انجام آن، حتما اصول صحیح پیاده‌روی را یاد بگیرید تا بهترین نتیجه را دریافت کنید.

بهترین نشانه برای تشخیص خطر حمله قلبی بررسی سطح میلوپراکسیداز است. با افزایش سطح میلوپراکسیداز، کلسترول خوب به کلسترول بد تبدیل می‌شود و در رگ‌ها رسوب می‌کند. با آزمایش خون می‌توان سطح میلوپراکسیداز را اندازه‌گیری کرد. بالا بودن سطح این ماده باعث می‌شود تا خطر مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی- عروقی در افراد ۲ برابر افزایش پیدا کند.

شکر و کربوهیدرات‌های ساده

با افزایش مصرف مواد قندی خطر بیماری‌های قلبی- عروقی هم به میزان قابل‌توجهی افزایش پیدا می‌کند.

روند بهبود پس از سکته قلبی

استراحت پس از حمله قلبی به بیماران توصیه می‌شود. پس از حمله قلبی برای بازگشت به فعالیت‌های کاری و روزمره خود عجله نداشته باشید. ممکن است حدود سه تا پنج روز در بیمارستان بستری شوید. پس از آن ۶ تا ۸ هفته به خود استراحت دهید.
انجام هرگونه فعالیت فیزیکی شدید که باعث ایجاد درد در قفسه سینه شود، برای شما تهدید به‌شمار می‌آید. در طی دوران نقاهت و حتی پس از آن به سراغ فعالیت‌هایی نروید که باعث نفس نفس زدن شما شوند.
گرچه توصیه می‌شود که استراحت را جدی بگیرید اما باید بدن را برای بازگشت به زندگی روزمره آماده کنید. این کار را به تدریج انجام دهید.
استرس و فشارهای روحی همانقدر برای شما مضر هستند که فعالیت‌های شدید فیزیکی.
بهتر است ۴ تا ۵ روز پس از حمله قلبی، حمام کنید. برای این منظور از آب خیلی گرم یا سرد استفاده نکنید. همچنین سعی کنید مدت زمان استحمام طولانی نشود.
به رژیم غذای خود توجه داشته باشید و به سراغ غذاهای کم نمک، کم کالری و کم چرب بروید. برای این منظور بهتر است با متخصص مشورت داشته باشید تا با توجه به وضعیت شما، بهترین رژیم غذایی معرفی شود.
بسیاری از بیماران پس از گذشت یک هفته از بیماری می‌توانند رانندگی کنند، با این حال بهتر است در این زمینه با پزشک معالج خود مشورت داشته باشید.