كلگزان يا آمپول انوكساپارين براي پيگيري از لخته شدن خون در وريدهاي عمقی بدن به كار می رود . جدا شدن اين لخته ها از ديواره رگ، منجر به انتقال آن و انسداد مسير رگ هاي ريه و مغز می شود .

علائم ایجاد لخته در ورید هاي عمقي:

* درد يا حساسيت در لمس

* تورم و تغيير رنگ يا قرمري عضو

* گرم شدن پا يا ساق پا

علایم جابجایي لخته خون در رگ هاي ریه:

• درد قفسه سينه ، تنگی نفس ، ضعف و تب خفيف
• نبض تند ، تنفس تند و سريع
• سرفه همراه با خلط خونی يا بدون خلط خونی

نحوه ي تزریق انوکساپارین:

اول دستان خود را با آب و صابون بشوييد.

پس از تميز كردن محل تزريق با الكل اجازه دهيد آن محل خشک شود، سپس تزريق را آغاز كنيد. چون وجود رطوبت موجب افرايش احساس سوزش می شود .

سرنگ را در دست خود گرفته و غالف پلاستيكی آن را با دقت بيرون بكشيد. دقت كنيد كه سوزن سرنگ به جايی برخورد نكند .

چنانچه قطره از قسمت انتهاي سوزن خارج شد، پيش از تزريق با ضربه زدن بر روي سرنگ آن را برطرف كنيد .

قبل از تزريق، سرنگ آماده شده را هواگيري نكنيد.

ترريق در حالت نشسته يا خوابيده انجام دهيد.

ابتدا قسمتی از سطح شكم در طرف چپ و يا راست، از پهلوها تا 5 سانتی متر به ناف را انتخاب كنيد، زيرا داراي بافت زير جلدي آزاد می باشد.

پوست تميز ناحيه شكم را با دست ديگر خود به كمک شست و سبابه (نيشگون مانند، بالا بياوريد ، فشار ملاتم وارد كنيد تا فقط يک پشته ايجاد شود) سپس سرنگ را در حالت 90 درجه تا آخر وارد محل برجسته كنيد.

چين پوست شكم را تا پايان تزريق به آرامی نگه داريد چون اين دارو بايد تنها وارد بافت چربی شكم شود و به عضله نبايد برسد.

بافت زير جلدي همان بافت چربی دار است كه بين پوست و ماهيچه قرار دارد. همانطور كه محل برجسته در دست شماست تزريق را به آرامی و با دقت انجام دهيد تا جايی كه انوكساپارين موجود در سرنگ خالی شود .

همانطور كه محل برجسته در دست شماست سرنگ را به آرامی و مستقيم بيرون بكشيد و سپس ناحيه تزريق را آزاد كنيد.

نوبت هاي بعدي را به صورت يک در ميان در سمت چپ يا راست تزريق كنيد. يعنی اگر ديروز سمت راست شكم تزريق انجام شد، امروز بايد در سمت چپ تزريق صورت بگيرد و همينطور به تناوب ادامه يابد.

اگر چه در ساير نقاط نيز می توان تزريق را اتجام داد مثال” در عضله بازو ، اما كناره هاي سطح شكم به علت جذب سريع دارو محل مناسبی براي تزريق می باشد.

اگر احيانا” تزريق انوكساپارين به جاي شكم در ناحيه بازو صورت گرفت، بايد اين تزريق با زاويه 45 درجه صورت بگيرد، زيرا بافت زير جلد بازو بسيار كمتر از شكم بوده و در تزريق 90 درجه احتمال ورود دارو به عضله وجود دارد.

پس از تزریق:

* اين امكان وجود دارد كه تا حدود 20 دقيقه بعد از تزريق در محل تزريق احساس سوزش و گزگز كنيد، اين مسئله طبيعی بوده و جاي هيچ نگران نيست.

*فقط ناحيه تزريق را نخارانيد و با دست آن را فشار ندهيد، چرا كه بعدا در اطراف محل تزريق شاهد كبودي خواهيد شد.

باید ها و نباید ها در استفاده از انوکساپارین:

* دارو را به همان ميزان تجويز پزشک و هر روز در زمان معين مصرف نماييد.

*هنگام اصالح صورت و استفاده از چاقو و ساير ابزار برنده دقت كافی به عمل آوريد.

*در صورت استفاده از داروهاي ديگر و مكمل هاي غذايی يا گياهی با پزشک خود مشورت كنيد.

*نبايد پس از برداشتن سرپوش سوزن آن را به طرف پايين بگيريد و يا اجازه دهيد با چيزي تماس پيدا كند.

*نبايد سرپوش سوزن را براي درآوردن بپيچانيد چرا كه ممكن است باعث خم شدن سوزن گردد.

*نبايد انوكساپارين را درون زخم ، كبودي تزريق كنيد.

*نبايد سلكسان را منجمد نماييد. آن را می توانيد در دماي اتاق نگهداري كنيد.

عوارض جانبي ناشي از انوکساپارین:

شايعترين عوارض جانبی داروي كلگزان شامل ايجاد كبودي، حساسيت و واكنش هاي موضعی خفيف ، درد، خونريزي درون پوستی كه ايجاد توده می كند، قرمزي پوست و برجستگی كوچک و سفت موضعی در محل تزريق می باشد.

در صورت مشاهده هر کدام از این عوارض با پزشک خود مشورت کنید:

*خونريزي از محل زخم جراحی

*هر نوع خونريزي ديگر مانند خونريزي از محل تزريق، خونريزي از بينی، وجود خون در ادرار، مشاهده خون هنگام سرفه كردن و يا استفراغ خونی كبودي غير عادي كه در اثر ضربه يا علت واضح ديگري ايجاد شده باشد.

*همچنين در صورت زمين خوردن و يا وارد شدن ضربه به سر، حاملگی يا تصميم به حاملگی و بروز هرگونه علائم يا حالت هاي غيرطبيعی به پزشک خود اطالع دهيد.

منابع:

 Health Line | cdc | Mayo Clinic | Nursing Times | Medical News Today انوكساپارين (كلگزان)