بیمارستان تخصصی و فوق تخصصی امید

بیمارستان تخصصی و فوق تخصصی امید

انجمن خیریه امید ارومیه

پیش دیابت یا پره دیابت

مرحله پيش ديابتي به عنوان عدم تحمل گلوكز و يا اختلال در گلوكز ناشتا ناميده مي شود.در اين وضعيت سطح خون بين سطح نرمال و سطحي كه نشان دهنده وجود ديابت است،نوسان دارد.

خبر خوب اینکه پیش دیابت برگشت‌پذیر است؛ تغییر رژیم غذایی، ورزش و اصلاح سبک زندگی و درصورت نیاز مصرف دارو همگی می‌توانند از پيشرفت پيش ديابت به سوي ديابت نوع 2جلوگیری کنند. با این حال درصورتی که پیش دیابت به حال خود رها شود،احتمال ابتلاي فرد به ديابت بالاتر مي رود 

پیش دیابت چه علائمی دارد؟

پیش دیابت اغلب علامت خاصی ایجاد نمی‌کند؛ بسیاری از مبتلایان اطلاعی از ابتلایشان به پیش دیابت ندارند. با این حال برخی افراد ممکن است شرایطی داشته باشند که زمینه را برای مقاومت به انسولین فراهم می‌کند؛ مثل سندروم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) یا آکانتوزیس نیگریکانس(تيرگي برخي نواحي پوست). در آکانتوزیس نیگریکانس پوست نواحی خاصی از بدن ضخیم، تیره و معمولا ارغوانی می‌شود. این تغییر رنگ اغلب در این مکان‌ها رخ می‌دهد:

  • آرنج
  • زانو
  • گردن
  • زیربغل
  • بندانگشتان

 

درصورتی که پزشک برایتان تشخیص پره دیابت گذاشت، درصورت بروز هر یک از موارد زیر لازم است فورا پزشک خود را درجریان قرار دهید:

  • تشنگی بیش از حد
  • ادرار بیش از حد به خصوص در طول شب
  • خستگی
  • تاری دید
  • بهبود آهسته زخم‌ها

این علائم ممکن است نشان‌دهنده بروز دیابت نوع2 باشند.

ریسک فاکتورهای ابتلا به پیش دیابت

هر فردی ممکن است روزی دچار پیش دیابت شود؛ با این حال برخی عوامل هستند که می‌توانند احتمال ابتلای شما را به پره دیابت بالا ببرند؛ از جمله:

  • سن بالا به ویژه بالاتر از 45 سال
  • مردان با دور کمر بیش از 101.5 سانتیمتر و زنان با دور کمر بیش از 89 سانتیمتر
  • رژیم غذایی ناسالم؛ مثل خوردن بیش از حد گوشت قرمز و نوشیدنی‌های گازدار و غذاهای فرآوری‌شده و عدم مصرف میوه و سبزیجات
  • چاقی و اضافه وزن؛ به ویژه چاقی شکمی
  • کلسترول و تری گلیسرید بالا در آزمایش خون
  • کم تحرکی
  • دیابت بارداری یا داشتن فرزندی با وزن بالا حین تولد
  • ابتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک(PCOS)
  • اختلالات خواب مثل آپنه خواب یا شغل‌هایی که شیفت شب دارند
  • سابقه سکته قلبی و مغزی
  • فشار خون بالا
  • مصرف سیگار

از کجا بفهمیم پره دیابت داریم؟

پیش دیابت با آزمایش خون تشخیص داده می‌شود؛ آزمایش لازم است تکرار شود تا تشخیص قطعی شود. دستگاه‌های تست قند خون خانگی( گلوکومتر) برای تشخیص نهایی پره دیابت کاربردی ندارند. 

پزشک برای تشخیص پره دیابت ممکن است هر یک از آزمایشات زیر ر درخواست کند:

هموگلبین A1C

آزمایش هموگلبین ای وان سی یا به اختصار A1C میانگینی از قند خون 2 تا 3 ماه اخیر را می‌دهد؛ این آزمایش نیازی به ناشتایی ندارد و در هر زمانی قابل انجام است.

درصورتی که عدد A1C بین 5.7 تا 6.4 باشد، گویای پیش دیابت است. هرچه میزان A1C بالاتر باشد، احتمال ابتلای شما به دیابت نوع 2 بیشتر است.

FBS یا قند خون ناشتا

برای انجام این آزمایش لازم است حداقل 8 ساعت ناشتا باشید. درصورتی که عدد FBS بین 100 تا 125 باشد، علامتی از پیش دیابت یا پره دیابت است.

تست تحمل گلوکز خوراکی یا OGTT

در این آزمایش پزشک، پس از مصرف یک نوشیدنی شیرین دوبار قند خون شما را اندازه گیری می‌کند؛ یک بار در بدو مصرف و سپس دو ساعت بعد. درصورتی که سطح قند خون بین 140 تا 199 باشد، شما مبتلا به پیش دیابت هستید.

چگونه از بروز پیش دیابت پیشگیری کنیم؟

  • رعایت رژیم غذایی پر فیبر و کاهش وزن؛ درصورت اضافه وزن کاهش بيش از 7 درصد از وزنتان می‌تواند تغییر بزرگی در وضعیت سلامتی شما ایجاد کند.
  • انجام منظم ورزش؛ لازم است حداقل 30 دقیقه ورزش متوسط مثل پیاده روی برای مدت 5 روز در هفته انجام دهید. می‌توانید به تدریج میزان فعالیت خود را بیشتر کنید.
  • عدم مصرف سیگار
  • کنترل فشار و کلسترول خون
  • درصورت نیاز پزشک ممکن است برایتان دارو هم تجویز کند.

 

« درمان پره دیابت به معنای پیشگیری از دیابت است.». اصلاح سبک زندگی تا حد زیادی می‌تواند در درمان پیش دیابت موثر باشد

عوارض پیش دیابت

درصورتی که پیش دیابت درمان نشود، می‌تواند به دیابت تبدیل شود؛ دیابت با عوارض زیر همراهی دارد:

  • بیماری‌های قلبی
  • سکته مغزی
  • آسیب اعصاب
  • بیماری‌های کلیوی
  • مشکلات چشمی و نابینایی
  • آسیب پا که درنهایت ممکن است لازم شود اندام قطع شود
  • عفونت پوستی
  • مشکلات شنوایی

پیش دیابت در کودکان

تشخیص پیش دیابت در اطفال تفاوتی با بزرگسالان نمی‌کند؛ همان آزمایشات در اطفال می‌تواند برای تشخیص پیش دیابت موثر باشد؛ انجمن دیابت آمریکا(ADA) توصیه می‌کند کودکانی که بالای ده سال دارند و اضافه وزن داشته یا چاق هستند و نیز هر یک از شرایط زیر را دارند، از نظر پیش دیابت بررسی شوند:

  • یکی از اعضای خانواده مبتلا به دیابت نوع 2
  • ابتلای مادر به ديابت بارداري
  • علائم مقاومت به انسولین و یا ناهنجاری‌های مرتبط با آن مثل سندروم تخمدان پلی کیستیک و فشار خون بالا

درصورتی که کودک مبتلا به پیش دیابت نیست، ولی احتمال ابتلای او بالاست، ADA پیشنهاد می‌کند که هر3 سال یک بار از جهت پره دیابت بررسی شود.

درمان پره دیابت در کودکان فرقی با بالغین نمی‌کند و توصیه‌های زیر می‌تواند کمک‌کننده باشد:

  • کاهش وزن
  • رژیم پر از فیبر
  • کمتر غذای آماده خوردن
  • انجام حداقل یک ساعت فعالیت فیزیکی در روز

دارو تنها زمانی تجویز می‌شود که اصلاح سبک زندگی در کودک موثر نباشد.

تغذیه سالم برای پیشگیری از دیابت و يا كنترل آن با در نظر گرفتن شاخص گليسميك :

شاخص گلیسمی، ابزاری است برای تعیین اینکه چگونه یک غذای خاص می تواند بر روی قند خون شما تأثیر بگذارد. غذاهائی که شاخص گلیسمی بالایی دارند، باعث می شوند تا قند خون سریع تر افزایش پیدا کند و غذاهایی که شاخص گلیسمی پایین تری دارند، تأثیر کمتری بر روی افزایش قند خون دارند

غذاهایی با شاخص گلیسمی کم:

  • جو دوسر
  • نان گندم کامل
  • سبزیجات غیر نشاسته ای، مانند هویج و سبزیجاتی که در مزارع کشت می شوند
  • لوبیا
  • سیب زمینی های شیرین
  • ذرت
  • ماکارونی (ترجیحا با گندم کامل)
  • غذاهای حاوی فیبر زیاد

غذاهایی که شاخص گلیسمی متوسطی دارند: مانند نان گندم و برنج قهوه ای

غذاهای فرآوری شده، تصفیه شده و بدون فیبر و مواد مغذی نیز، شاخص گلیسمی بالایی دارند.کربوهیدرات های تصفیه شده نيز شاخص گلیسمی بالایی دارند و شامل محصولات تولید شده از غلات می باشند که به سرعت در معده هضم می شوند. به عنوان مثال نان سفید، سیب زمینی حنایی، برنج سفید، نوشابه های غیرالکلی و آب میوه ها. در صورت  ابتلا به این عارضه، مصرف این نوع مواد غذایی را محدود کنید.

(دو عامل کلیدی شیوه ی زندگی، یعنی رژیم غذایی سالم و انجام ورزش منظم، دو روش اصلی در جلوگیری از پیشرفت بیماری بسوی دیابت کامل می باشند.)

علایم مهم پیش دیابت / چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟