يکی از مهمترین اتفاقاتی که در دیابت می افتد آسیب به عروق است . آسیب به عروق کوچک باعث اختلالاتی در شبکیه چشم، کلیه ها و اعصاب محیطی می شود و آسیب به عروق بزرگ باعث سکته قلبی و مغزی و اختلال خون رسانی به اندام ها به خصوص پاها و بروز زخم در آنها می شود.
بروز این عوارض با عدم کنترل قند خون ارتباط دارد لذا توصیه می شود بیماران دیابتی با مصرف منظم دارو ، رعایت رژیم غذایی و کنترل وزن ، به شدت قند خون خود را کنترل کنند و جهت تشخیص زودرس عوارض و جلوگیری از پیشرفت آنها و درمان زودهنگام هر سه ماه یکبار به متخصص داخلی و سالی یکبار به متخصص چشم مراجعه کنند.


مشکلات پا در بیماران دیابتی
در بیماران دیابتی آسیب عروقی در اندام ها باعث کاهش و نارسایی جریان خون اندام بخصوص در ساق پا و انگشتان میشود .همچنین آسیب به اعصاب باعث درد و احساس ناراحتی ، بی حسی و گز گز و مور مور و در نهایت از بین رفتن حس پاها می شود. این آسیب عروقی و عصبی می تواند همزمان یا جدا از هم ایجاد شود. که نتیجه آن بروز زخم هایی است که به دنبال صدمات مختلف به پاها ایجاد می شود که درد ندارد و به راحتی عفونی شده و به راحتی ترمیم نمی شوند.


مراقبت از پاها در بیماران دیابتی
علاوه بر معاینات دوره ای که هر سه ماه یکبار توسط پزشک انجام می شود و طی آن تمام ارگان های بدن از جمله پاها به دقت معاینه می شوند تمام بیماران دیابتی باید جهت پیشگیری از ابتلا به عوارض ذکر شده در مورد چگونگی مراقبت از پاها آموزش ببیند.
چه کسانی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به مشکلات پای دیابتی هستند؟

 افراد سیگاری
 افرادی که فشار خون بالا دارند
 افرادی که چربی خون بالا بخصوص کلسترول بالای خون دارند.
 افراد مسن
 افرادی که سالهای طولانی دیابت داشته اند بخصوص اگر دیابت آنها به خوبی کنترل نشده باشد.
 افرادی که مشکل بینایی دارند.
 افرادی که تنها زندگی می کنند یا سیستم مراقبتی خوبی ندارند.
 افرادی که در محیط های سرد و یا مرطوب زندگی می کنند.
 افرادی که تغذیه مناسبی ندارند.


راه هاي جلوگیری از ابتلا به مشکلات پا در ديابت :
مراقبت از پاها و کنترل پاها باید جزئی از فعالیت های روزانه بیماران دیابتی باشد . جهت حفظ سلامتی پاهای خود به نکات زیر توجه کنید:
 در منزل جوراب یا کفش یا (دمپایی) راحت بپوشید و از راه رفتن با پاهای برهنه پرهیز کنید.
 از کفش راحت، پاشنه کوتاه و پنجه پهن استفاده کنید. از پوشیدن کفشهای تنگ و گشاد پرهیز کنید. جنس کفش باید چرمی باشد و خرید کفش در اواخر روز (زمانی که پاها بزرگترین اندازه را دارند) صورت گیرد.

قبل از پوشیدن کفش، داخل و کنارههای آن را از نظر وجود مواردی چون جسم خارجی و سنگریزه بررسی کنید.

روزانه پاهای خود را به دقت بررسی کنید و در صورت مشاهده زخم ، ترک عمیق یا هر گونه ضایعه دیگری به پزشک معالج مراجعه کنید.
 نبض های روی پا و مچ پای خود را روزانه بررسی کنید.
 در صورت وجود هر گونه تورم ،درد و بدشکلی (دفرمیتی) در پاها باید به پزشک معالج مراجعه کنید.
 شب ها قبل از خواب پاهای خود را شسته و به خوبی خشک کرده و سپس با لوسیون یا وازلین چرب کنید توجه داشته باشید از مالیدن لوسیون و کرم به لای انگشتان پا به علت افزایش احتمال عفونت خودداری کنید.
 اگر پاشنه پاهای شما خشک و ترک ترک شده می توانید در حمام از سنگ پای ملایم به آرامی استفاده کنید . از کشیدن سنگ پای خشن ، کندن ترک ها با تیغ، چاقو و غیره خودداری کنید.
 

ناخنهای پا را کوتاه نگهدارید. در ضمن ناخن نباید از ته گرفته شود. درصورتی که دید شما مشکل دارد، شخص دیگری ناخنهای شما را بگیرد. ناخنهای پایتان را صاف بگیرید تا گوشه هایش در گوشت کنار ناخن فرو نرود. قبل از ناخن گرفتن همیشه انگشتان پای خود را در آب ولرم بگذارید تا ناخنهای شما نرم شوند. همچنین برای کوتاه کردن ناخن از قیچی استفاده نکنید.
 قبل از هر بار کفش پوشیدن حتماً داخل کفش خود را چک کنید تا مطمئن شوید جسم خارجی در آن وجود ندارد یا کفی کفش آسیبی ندیده است.
از نزدیک کردن پای خود به آتش، بخاری، شوفاژ و هر وسیله گرمایی دیگر خودداری کنید.
 برای حفظ گردش خون پاها در هنگام نشستن پاهای خود آویزان نکنید و آن ها را بالاتر از سطح بدن ( روی میز یا چهارپایه) قرار دهید. و پاهای خود را برای مدت طولانی روی هم نیاندازید.
 در هنگام استراحت انگشتان و مچ پاها را حرکت دهید این ورزش به بهبود جریان خون پاها کمک می کند.
 داروهای خود را به موقع مصرف کنید و قند خون را در محدوده نرمال نگه دارید.
 در صورت مصرف سیگار آن را ترک کنید چون سیگار باعث کاهش گردش خون در انتهای اندامهای شما میشود.
 رژیم غذایی متعادل داشته باشید و از زیاده روی پرهیز کنید
 ورزش منظم و سبک مثل پیاده روی ، شنا ، دوچرخه سواری باعث بهبود خون رسانی به پاها می شود اما باید از روش های سنگین که باعث فشار روی پاها می شود مثل دویدن و پریدن خودداری کنید.
 هنگام شروع ورزش ابتدا نرمش کنید و به اصطلاح بدن خود را گرم کنید و هنگام پایان ورزش نیز فعالیت خود را بتدریج کم کنید و به اصطلاح بدن را سر کنید. همچنین هنگام ورزش حتماً کفش مناسب بپوشید.
 با استفاده از یک پنبه و ته خودکار هفته ای یکبار حس پاهای خود را کنترل کنید.
 از پوشیدن کفش ها و دمپایی های جلوبسته و پلاستیکی خودداری کنید. زیرا به علت عدم تبادل مناسب هوا شانس آسیب پاها را بیشتر می کند.

در صورت بروز هر کدام از علائم زیر به پزشک معالج مراجعه کنید:
 مشاهده زخم یا ترک عمیق روی پا
 احساس درد ، تورم و بد شکلی در پاها
 وجود زخم های سیاه رنگ با یا بدون ترشح
 وجود تغییر رنگ در پاها به شکل کبودی، رنگ پریدگی ، قرمزی و یا سیاهی