سرطان پروستات چیست؟

سرطان پروستات زمانی شروع می شود که سلول های غده پروستات شروع به رشد خارج از کنترل می کنند. پروستات غده ای است که فقط در مردان یافت می شود. مقداری از مایعی که بخشی از مایع منی است را می سازد.

پروستات در زیر مثانه (ارگان توخالی که در آن ادرار ذخیره می شود) و جلوی راست روده (آخرین قسمت روده) قرار دارد. درست در پشت پروستات غددی به نام وزیکول منی وجود دارد که بیشتر مایع منی را می سازد. مجرای ادرار که لوله ای است که ادرار و مایع منی را از طریق آلت تناسلی به خارج از بدن می رساند و از مرکز پروستات می گذرد.

اندازه پروستات می تواند با افزایش سن مرد تغییر کند. در مردان جوان تر، اندازه آن به اندازه یک گردو است، اما در مردان مسن می تواند بسیار بزرگتر باشد.

انواع سرطان پروستات

تقریباً تمام موارد سرطان پروستات نوعی سرطان به نام آدنوکارسینوم است که در بافت غده ای مانند پروستات رشد می کند. با این حال، سایر انواع نادر سرطان پروستات نیز می تواند از پروستات منشاء بگیرد، از جمله:

کارسینوم سلول کوچک، مانند سرطان ریه

تومورهای عصبی غدد درون ریز، مانند سرطان پانکراس

کارسینوم های سلولی انتقالی مانند سرطان کلیه

سارکوم ها، مانند سرطان سلول های استخوانی

همچنین سرطان پروستات بر اساس سرعت رشد آن نیز طبقه بندی می شود و به دو نوع تقسیم می شود:

تهاجمی یا به سرعت در حال رشد

غیر تهاجمی یا با رشد کند

در سرطان غیر تهاجمی پروستات، تومور به کندی رشد می کند.
اما در سرطان تهاجمی، تومور می تواند بیش از حد رشد کند و به سایر نواحی بدن مانند استخوان ها گسترش یابد و به سرطان متاستاتیک تبدیل شود.

علائم و نشانه های سرطان پروستات ممکن است شامل ادرار مکرر، فوری یا نیاز به ادرار در طول شب باشد. در برخی از دیگر مردان نیز ممکن است متوجه شوند که مشکل شروع ادرار و همچنین کاهش نیروی ادرار وجود دارد. علائم رایج ممکن است شامل یافتن خون در ادرار (هماچوری) یا مایع منی و یا شروع ناگهانی نارسایی و اختلال نعوظ باشد. همچنین علائم کمتر متداول ممکن است به علت عوارض سرطان پروستات مانند درد پشت و کمر درد در صورتی که سرطان به استخوان گسترش یابد ، رخ دهد.

علائم مکرر سرطان پروستات

علائم سرطان پروستات عمدتا مربوط به آناتومی پروستات است. غده پروستات دقیقاً در زیر مثانه در لگن پایین قرار دارد. همانطور که ادرار از مثانه خارج می شود، از طریق یک لوله نازک به نام مجرای ادراری که به طور مستقیم از طریق پروستات عبور می کند، حرکت می کند. هنگامی که سرطان وجود دارد، بزرگ شدن و التهاب غده پروستات ممکن است منجر به تخریب مجرای ادرار گردد و در نتیجه مانع جریان ادرار شود. علائم شایع در ارتباط با این محدودیت در مجاری ادرار عبارتند از:

تکرر ادرار

تکرر ادرار یکی از شایع ترین علائم سرطان پروستات است. اکثر مردم اغلب توجه نمی کنند که روزانه چگونه ادرار می کنند ، اما در افراد مبتلا به سرطان ، اکثرا دقت می کنند كه دفعات ائرار كردن بسيار بيشتر از حالت عادي و قبل از ابتلا به سرطان پروستات مي شود.

ادرار فوری یا اضطراری

سرطان پروستات نه تنها باعث تکرر ادرار می شود، بلکه می تواند منجر به اضطراب و احساس نیاز به ادرار فوری شود..

نیاز به ادرار در شب (ناکچوریا - nocturia )

نیاز به ادرار کردن در شب (nocturia) در مردان مسن بسیار رایج است و اگر شما معمولا در گذشته برای ادرار بیدار نمی شدید و اکنون انجام می دهید، باید با پزشک خود صحبت کنید. اگر معمولا یک بار در شب به ادرار می پرداختید و اکنون باید دو یا سه بار این کار را انجام دهید، این نیز اهمیت دارد که به پزشک مراجعه نمایید.

مشکل در شروع به ادرار ( Hesitancy یا تردید(

مشکل در شروع جریان ادرار (و یا تردید در وجود ادرار) نیز با توجه به سن مردان رایج است،. اکثر مردم در برخی مواقع تردید و دودلی را تجربه کرده اند،اگر این تردید و دودلی رخ می دهد و یا در حال افزایش است، حتی زمانی که یک مرد بدون عجله و راحت در خانه باشد، باید مورد توجه قرار گیرد.

کاهش نیروی ادرار

مردان همچنین ممکن است متوجه کاهش نیروی ادرار یا مشکل در حفظ جریان ثابت در هنگام ادرار شوند و به همین دلیل طول می کشد تا مثانه خود را خالی کنند. علاوه بر این، ممکن است چکه کردن رخ دهد و یا ممکن است احساس کند که مثانه کاملا خالی نیست. با این حال، این می تواند به اندازه ی سن مردان نسبتا طبیعی باشد، اما اگر تغییرات ناگهانی و یا به سرعت در حال تغییر باشد، بایستی که بررسی گردد.

نشانه های کمتر شایع سرطان پروستات

وجود خون در ادرار (هماچوری)

خون در ادرار (هماچوری) به احتمال زیاد به علت بیماری دیگری مرتبط است، اما می تواند بوسیله سرطان پروستات نیز رخ دهد.

وجود خون در مایع منی (هماتوسپرمی)

انتقال خون در مایع منی (هماتوسپرمی( می تواند نشانه ای هشدار دهنده باشد و باید مورد ارزیابی قرار گیرد. خون در مایع منی ممکن است قرمز روشن باشد یا فقط یک رنگ صورتی کم رنگ داشته باشد.

شروع ناگهانی اختلال نعوظ

اختلال نعوظ یک علامت رایج در مردان است، اما معمولا در شروع به تدریج است.
اگر اختلال نعوظ به سرعت در حال رشد باشد، ممکن است باعث نگرانی باشد.

درد در کمر، ناحیه تناسلی

وقتی که سرطان پروستات گسترش می یابد، استخوان ها شایع ترین محل متاستاز هستند.
متاستاز به استخوان در کمر، ناحیه تناسلی می تواند موجب درد شود که ممکن است شدید باشد.

از دست دادن کنترل مثانه

از دست دادن کنترل مثانه یک علامت رایج سرطان پروستات نیست، اما ممکن است برای بیش از یک دلیل رخ دهد.
سرطان پروستات ممکن است به استخوان های پشتی منجر گردد که در نتیجه فشرده سازی نخاع و از دست رفتن کنترل مثانه اتفاق می افتد.

کاهش وزن غیر مستقیم

حین پیشرفت سرطان پروستات ، از دست دادن وزن غیرطبیعی اغلب همراه با کاهش اشتها و خستگی رخ می دهد.
علائم دیگری که نشان می دهد سرطان پروستات به فراتر از پروستات گسترش یافته است ممکن است شامل تغییر در عادات روده یا تورم در پاها باشد.

عوارض سرطان پروستات

سرطان پروستات وقتی که به صورت محلی گسترش می یابد یا زمانی که به قسمت های دیگر بدن از طریق جریان خون یا سیستم لنفاوی گسترش پیدا می کند ، ممکن است عوارضی ایجاد کند. عوارض احتمالی عبارتند از:

درد لگن

سرطان پروستات می تواند منجر به درد مزمن لگن به علت حمله به بافت نرم در لگن شود.

احتباس ادرار

سرطان پروستات ممکن است باعث حبس ادرار از طریق انسداد مجرای ادراری شود و یا در حالت پیشرفته تر به دلیل انسداد مجاری ادراری (لوله هایی که از کلیه ها به مثانه منتقل می شوند) اتفاق بیفتد.
هنگامی که مجرای ادرار به طور کامل توسط پروستات بزرگ شده مسدود می شود، به عنوان “احتباس حاد ادراری“ نامیده می شود. 

بی اختیاری ادرار می تواند یک اثر جانبی جراحی برای سرطان پروستات باشد، اما می تواند علل دیگری نیز داشته باشد، مانند کمپوست نخاعی به علت متاستاز استخوان.

متاستاز استخوان

همانطور که قبلا ذکر شد، استخوان ها شایعترین محل متاستاز سرطان پروستات هستند. گاهی اوقات برای افرادی که غربالگری و آزمایشی نداشته اند، ممکن است اولین نشانه سرطان باشد.

تشخیص زودهنگام سرطان پروستات

یکی از بهترین راه‌ها برای تشخیص سرطان قبل از ظاهر شدن علائم، انجام آزمایش غربالگری است. هر چه زودتر سرطان را پیدا کنید، درمان آن آسان تر خواهد بود.

آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA)

PSA یک آزمایش خون است که تعداد پروتئین های پروستات را در خون شما اندازه گیری می کند. اگر سطح آن بالا باشد، ممکن است نشان دهنده سرطان پروستات باشد.

پروستات بزرگ‌شده

سن بالاتر

انزال

عفونت یا التهاب پروستات

داروهای خاص

معاینه دیجیتال رکتوم (DRE)

تصویربرداری پروستات

بیوپسی پروستات

گاهی اوقات، اگر پزشک در معاینه مشکوک به سرطان باشد یا متوجه شود که سطح PSA شما افزایش یافته است، ممکن است بیوپسی پروستات را توصیه کند.پزشک نمونه کوچکی از بافت پروستات شما را برای تجزیه و تحلیل سلول ها می گیرد.

غربالگری سرطان پروستات بر اساس سن

سن ۴۰ سالگی: برای مردان در معرض خطر بسیار بالا، مانند کسانی که بیش از یک خویشاوند درجه اول – پدر، برادر یا پسر – دارند که در سن کمتر از ۶۵ سال به سرطان پروستات مبتلا شده اند.

سن ۵۰ سالگی: برای مردانی که به طور متوسط ​​در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات هستند و انتظار می رود حداقل ۱۰ سال بیشتر زندگی کنند.

قبل از اینکه تصمیم به انجام غربالگری بگیرید، تمام اطلاعات موجود از جمله عدم قطعیت ها، خطرات و مزایای غربالگری سرطان را در نظر بگیرید. سپس، شما و پزشکتان می توانید تصمیم بگیرید که در صورت وجود کدام آزمایش برای شما بهترین است.

مراحل سرطان پروستات

پزشک شما می تواند با استفاده از یک سیستم مرحله بندی در مورد میزان گسترش سرطان صحبت کند.

مانند بسیاری از انواع سرطان های دیگر، سیستم TMN بر اساس موارد زیر مرحله بندی می کند:

اندازه یا وسعت تومور

درگیری غدد لنفاوی

آیا سرطان به سایر نقاط یا اندام ها گسترش یافته است یا نه.

سطح PSA در زمان تشخیص

مراحل سرطان پروستات از ۱ تا ۴ متغیر است. با این حال، این بیماری در مرحله ۴ پیشرفته ترین است.
در ادامه به درمان هر مرحله از سرطان پروستات خواهیم پرداخت.

درمان سرطان پروستات

پزشک شما بر اساس سن، وضعیت سلامتی و مرحله سرطان شما یک برنامه درمانی مناسب برای سرطان شما ایجاد خواهد کرد.

درمان غیر تهاجمی

اگر پزشک شما تصمیم بگیرد که سرطان را با استفاده از نظارت فعال بررسی کند، PSA شما را هر ۶ ماه یکبار بررسی می کند و معاینه دیجیتال رکتوم (معاینه پروستات) سالانه انجام می دهد. علاوه بر این، آنها ممکن است یک بیوپسی و تصویربرداری مجدد را در ۱ تا ۳ سال پس از تشخیص اولیه انجام دهند.

درمان تهاجمی

پزشکان ممکن است انواع تهاجمی‌تر سرطان را با گزینه‌های دیگری درمان کنند، مانند:

عمل جراحي

تابش یا تشعشع

سرما درمانی

هورمون درمانی

شیمی درمانی

رادیوسرجری استریوتاکتیک

ایمونوتراپی

اگر سرطان شما بسیار تهاجمی است و متاستاز داده است، به احتمال زیاد به استخوان های شما سرایت کرده است. برای متاستازهای استخوانی، علاوه بر درمان های دیگر، ممکن است از درمان های فوق استفاده شود.

پروستاتکتومی

پروستاتکتومی یک روش جراحی است که بخشی یا تمام غده پروستات شما را از بین می برد. به عنوان مثال، اگر سرطان پروستات دارید که به خارج از پروستات گسترش نیافته است، پزشک ممکن است به شما پیشنهاد کند که پروستاتکتومی رادیکال انجام دهید که کل پروستات را خارج می کند.

انواع مختلفی از پروستاتکتومی رادیکال وجود دارد. برخی از آنها باز هستند، به این معنی که شما برش بزرگتری در قسمت پایین شکم خود خواهید داشت. برخی دیگر لاپاراسکوپی هستند، به این معنی که شما چندین برش کوچکتر در معده خود خواهید داشت.

پیشگیری از سرطان پروستات

عوامل خطر خاصی برای سرطان پروستات وجود دارد، مانند سن و سابقه خانوادگی، که نمی‌توانید آنها را کنترل کنید. با این حال، عوامل دیگری هستند که می توانید مدیریت کنید.

به عنوان مثال، ترک سیگار می تواند خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد. رژیم غذایی و ورزش نیز عواملی ضروری هستند که می توانند بر خطر ابتلا به سرطان پروستات تأثیر بگذارند.

رژیم غذایی

برخی غذاها ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات کمک کنند، مانند رژیم غذایی کم لبنیات و کلسیم.
برخی از غذاهایی که می توانند خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش دهند عبارتند از:

سبزیجات چلیپایی مانند کلم بروکلی، کلم بروکسل و کلم پیچ

ماهی

سویا

روغن هایی که حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ هستند، مانند روغن زیتون

ورزش

تمرینات فیزیکی و ورزش احتمالا می تواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان پیشرفته پروستات و مرگ بر اثر سرطان پروستات کمک کند.

همچنین ورزش می تواند به کاهش وزن شما کمک کند و این امری حیاتی است زیرا تحقیقات سال ۲۰۱۶ چاقی را به عنوان یک عامل خطر برای سرطان پروستات نشان داده است. با تأیید پزشک، بیشتر روزهای هفته را ۳۰ دقیقه ورزش کنید.

چه موقع یک دکتر را برای علایم سرطان پروستات ببینیم؟

اگر هر کدام از علائم سرطان پروستات را تجربه می کنید، مهم است که دکتر خود را ببینید. در خیلی از موارد بسیاری از این نشانه های سرطان پروستات وجود دارند و همچنین برای تعیین و تشخیص سرطان نیز مهم هستند.

گفته می شود هنگامی که قصد دارید که برای تشخیص سرطان پروستات بیایید، بهتر است که صبر نکنید تا علائم ظاهر شوند. در مورد آزمایشهای غربالگری در دسترس ، درباره سابقه خانوادگی یا سایر عوامل خطر ابتلا به سرطان پروستات با اورولوژیست خود صحبت نمایید. برای بعضی از مردان ممکن است توصیه گردد که در سنین پایینتر این آزمایشهای غربالگری را شروع نمایند.

اگر شما زیر ۵۰ سال سن دارید یا غربالگری سرطان پروستات را تجربه نکرده اید، اگر هر کدام از علائم ذکر شده در بالا را مشاهده نموده اید سریعا به فکر باشید. هیچ چیز نباید عادی در نظر گرفته شود. حتی موضوع اختلال نعوظ نیز بایستی با دکتر شما مطرح گردد. همانند بسیاری از سرطان ها، درمان اولیه با کاهش عوارض جانبی مرتبط با درمان و زمان درمان سریعتر نیز همراه است.