ماستکتومی نوعی جراحی برای درمان یا پیشگیری از سرطان سینه با برداشتن بافت های پستان است. برای افراد مبتلا به سرطان سینه در مراحل اولیه، ماستکتومی می‌تواند یکی از گزینه‌های درمانی باشد. انواع ماستکتومی می تواند به صورت یک طرفه یا دو طرفه برای درمان یا پیشگیری از سرطان انجام گيرد.

شرایط لازم برای انجام ماستکتومی

چنانچه تومور در بیشتر از یک ناحیه در سینه حضور داشته باشد.

تومور بزرگ باشد.

استفاده از پرتو درمانی موثر نبوده یا اینکه امکان درمان با پرتو درمانی وجود ندارد.

اندازه ی سینه برای تصمیم در این رابطه میتواند نقش داشته باشد.

ماستکتومی چیست و انواع آن:

ماستکتومی در انواع ماستکتومی ساده، ماستکتومی ناقص، ماستکتومی حفظ پوست سینه، ماستکتومی رادیکال، ماستکتومی زیر جلدی، ماستکتومی رادیکال اصلاح شده، ماستکتومی پیشگیرانه برای حفظ سلامتی بیمار وجود دارد.

ماستکتومی ساده یا کامل

در ماستکتومی ساده سینه، که به عنوان یک ماستکتومی کامل نیز شناخته می‌شود، تمامی بافت های سرطانی پستان برداشته می‌شوند.

ماستکتومی رادیکال

بزرگ ترین نوع جراحی ماستکتومی، ماستکتومی رادیکال است. در این روش جراحی، تمام بافت سینه از جمله، نوک سینه، هاله اطراف آن، پوست سینه، غدد لنفاوی زیر بغل برداشته می‌شود.  همچنین در ماستکتومی رادیکال عضلات زیر پستان نیز برداشته می‌شوند.

ماستکتومی رادیکال اصلاح شده

ماستکتومی رادیکال اصلاح شده، رایج‌ترین روش جراحی امروز است. در این روش کل پستان، نوک پستان و هاله دور آن همراه با غدد لنفاوی زیر بغل برداشته می‌شود در حالی که عضلات سینه دست نخورده باقی می‌ماند.

ماستکتومی ناقص

 در روش ماستکتومی ناقص جراح بخشی از پستان را که تحت تاثیر سرطان قرار گرفته به اضافه بافت‌های اطراف آن، برمی دارد.

ماستکتومی زیر جلدی

ماستکتومی زیر جلدی که به آن ماستکتومی با حفظ نوک سینه نیز گفته می‌شود. ماستکتومی زیر جلدی روش جراحی برداشتن تمام بافت پستان از طریق یک برش است.

مراقبتهاي بعد از عمل:

اغلب جراحي هاي پستان به بيهوشي عمومي نياز دارد به شما توصيه مي شود يك روز قبل از عمل فقط مايعات صاف شده بخوريد ،از حداقل 8 ساعت قبل از عمل بايد ناشتا باشيد.

شب قبل از عمل حمام كرده و موهاي ناحيه را تراشيده و تميز كنيد.

مراقبتهاي بعد از عمل:

بعد از عمل ممكن است براي خروج ترشحات از ناحيه عمل درن گذاشته شود و محل عمل بانداژ فشاري شود.

گاهي چند روز اول بعد از جراحي ممكن اسن درد در ناحيه افزايش يابد كه اين نشانه بازگشت حس به بافت نواحي اطراف عمل است ،در صورتيكه در بسيار زياد بود محل جراحي از نظر خونريزي،تجمع خون زياد زير جلد و عفونت بايد بررسي شود.

ورزشهاي دامنه حركتي مفاصل را از روز دوم بعد از عمل يا هر زمان كه پزشكتان اجازه داد شروع كنيد،اين ورزشها را 3 بار در روز و هر بار بمدت 20 دقيقه انجام دهيد تا وقتيكه دامنه حركتي مفصل به وضعي قبلي برگردد.

نحوه ورزش ها:

بالا بردن دستها روي ديوار:روبروي ديوار بايستيد ،انگشتان پا تا حد امكان نزديك ديوار باشد و پاها را از هم جدا كنيد،در حاليكه كمي آرنج را خم كرده ايد كف دستها را در سطح شانه روي ديوار قرار دهيد. با خم كردن انگشتها، به تدريج دستها را از ديوار باال ببريد تا حدی كه بازوها كامالً صاف شوند .سپس تمرين را برعکس انجام دهيد و دستها را پايين بياوريد تا به نقطه شروع برگرديد.

چرخش طناب : يک طناب سبک را به دستگيره در ببنديد. روبروی در بايستيد . سر آزاد طناب را با دست سمت جراحی بگيريد . دست ديگر به كمر زده شود . دستی كه طناب را گرفته كشيده شده و دورتر از بدن ) تقريباً موازی زمين) قرار گيرد.طناب را به صورت دايره و تا حد امکان دايره های بزرگ بچرخانيد. ابتدا حركات آهسته و سپس سريع شوند.

بالا آوردن ميله : يک ميله را با هر دو دست بگيريد. دستها حدود 62 سانتی متر با همديگر فاصله داشته باشند. بازوها را صاف نگاه داريد، ميله را تا روی سر بلند كنيد. بعد آرنج ها خم شوند به نحوی كه ميله از پشت سر پايين بيايد. اين حركت را به صورت برعکس انجام دهيد، ميله را باالی سر بگيريد، بعد به وضعيت شروع برگرديد.

قرقره چرخان : يک طناب سبک را روی ميله پرده يا قسمت باالی درگاه بياندازيد. در زير طناب و تا حد امکان نزديک آن بايستيد. با هر يک از دست ها يک سر طناب را بگيريد. دستها را صاف و دورتر از بدن بگيريد. با پايين آوردن دست راست، بازوی چپ را به طرف باال بکشيد، بعد با پايين آوردن دست چپ، بازوی راست را باال بکشيد. اين حاالت را در حالتی مشابه اره كردن تکرار كنيد.

از دست و بازوی طرف عمل شده مراقبت كرده و برای جلوگيری از هرگونه آسيب و صدمه به دست، موارد زيررا رعايت كنيد :

• تمام تزريقات، واكسيناسيون، نمونه گيری خون و اندازه گيری فشار خون بايد روی اندام فوقانی (دست) سمت عمل نشده انجام گيرد.
• در هنگام صرف غذا يا استعمال دخانيات مراقب سوختگی باشيد.
• از آفتاب هم بپرهيزيد، از ضد آفتاب ( با عيار حفاظتی بيش از 11 ) برای مواجهه زياد با آفتاب استفاده كنيد.
• بسته های ساك دستی سنگين را با اندام فوقانی عمل نشده حمل كنيد.
• در صورتيکه دست سمت عمل دچار بريدگی شد، آنرا فوراً بشوريد و محل زخم را از نظر قرمزی، درد و ساير نشانه های عفونت كنترل كنيد.
• گوشه های ناخن را هيچگاه گرد نبريد.
• از كرم يا لوسيون استفاده كنيد.
• در هنگام خياطی از انگشتانه استفاده نماييد.
• در هنگام باغبانی يا كار با ضدعفونی كننده ها ی قوی از دستکش استفاده كنيد.
• از تماس با مواد شيميايی قوی خودداری كنيد.
• از دافع حشرات برای اجتناب از نيش زدگی توسط حشرات استفاده نماييد.
• از بکار بردن سرآستين و حلقه های تنگ االستيک در لباس خودداری كنيد.
• رای برداشتن اشياء از فر و يا گاز از دستکش آشپزی استفاده كنيد.
• برای تراشيدن زير بغل فقط از تيغ الکتريکی استفاده كنيد.
• اگر صدمه يا پارگی در پوست ايجاد شد، ناحيه را با آب و صابون بشوييد و از يک پماد آنتی باكتريال استفاده كنيد.

v       در هنگام استراحت بالشی زير دست عمل شده قرار دهيد بطوريکه مفصل آرنج باالتر از شانه و مچ باالتر از آرنج باشد و كم كم می توانيد از دست سمت عمل، جهت مسواك زدن و شانه كردن موها و شستن صورت استفاده كنيد.

v       در تاريخ توصيه شده جهت معاينه به پزشک معالج خود مراجعه نماييد.

v       داروهای تجويزشده را طبق دستور مصرف نماييد.